Psychosociale omkadering binnen Defensie is ónze missie

16 mei 2022

De job van militair is niet zomaar een beroep. Het is een missie. Militairen worden tijdens missies geconfronteerd met bijzonder particuliere vormen van stress, gaande van operationele stress tot posttraumatische stressaandoeningen. Deze vereisen een specifieke aanpak.


Het geregistreerde aantal militairen dat met psychosociale problemen kampt stijgt ook. De minister van Defensie antwoordde op een parlementaire vraag dat er sinds 2017 maar liefst 135 gekende gevallen zijn. De gevallen worden beter geïdentificeerd door de verhoogde aandacht voor de problematiek. Wat op zich goed is. Die aandacht startte zo’n tien jaar geleden, toen de statistische alarmbel geluid werd en het aantal zelfdodingen bij Defensie véél hoger bleek te liggen dan elders in onze samenleving. Op vijf jaar tijd pleegden toen 68 militairen zelfmoord. De sense of urgency is er, de omkadering helaas nog niet.


De Kamer nam in 2019 nochtans een resolutie aan over de uitbouw van een volwaardige psychosociale begeleiding om de Belgische militairen voor, tijdens en na hun operaties beter te ondersteunen. De lange periode van regeringsvorming duwde dat initiatief op de achtergrond. Het is vandaag de hoogste tijd om opnieuw actie te ondernemen richting een adequate en consequente uitwerking van psychosociale omkadering.


We moeten werk maken van een systematische evaluatie voor militairen na hun (buitenlandse) missies, via een gezamenlijk evaluatie-instrument en een protocol om die evaluatie te organiseren. Het adaptatiesas speelt daarin de voornaamste rol en moet een integraal onderdeel worden van militaire operaties. Dat adaptatiesas geldt als een soort ‘sluis’ halfweg tussen oorlogsfront en thuishaven met sport en decompressie, waardoor militairen geleidelijk en begeleid de transitie naar het “gewone leven” kunnen doormaken. Landen als Nederland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk behalen met deze Third Location Decompression bijzonder goede resultaten. We moeten dan ook de mogelijkheid bekijken om samen te werken met partnerlanden binnen EU- en/of NAVOverband, om best practices over te nemen of zelfs pooling en sharing van infrastructuur te faciliteren. Mijn resolutie bepleit een snelle invoering van dit concept en werd vorige week alvast unaniem aangenomen in de Kamercommissie Landsverdediging.


Maar psychosociale omkadering is een werk van alle dag. Problemen en symptomen komen soms pas weken, maanden of jaren na een ingrijpende militaire operatie aan de oppervlakte bij de betrokken militairen. Depressies, alcoholmisbruik, burn-out zijn niet altijd meteen herkenbaar. Het adaptatiesas geldt daarom als een belangrijke stap richting een proactieve behandeling voor deze psychosociale problemen. Maar niet als de laatste stap. Het werk zal dan ook nog niet af zijn met de invoering van dit sas. De samenleving moet permanent blijven investeren in psychosociale omkadering, zéker voor wie onze veiligheid garandeert. Het welzijn van onze militairen moet ónze missie zijn.


Jasper Pillen is Brugs Schepen, Kamerlid voor Open Vld.

Deel dit artikel

Veel projecten voor Antwerpen, amper nieuwe projecten in West-Vlaanderen. Jasper Pillen (Open VLD): “Bezorgdheid die ik al sinds september uit, wordt hier vandaag bevestigd.”

15 juli 2025
Het nieuwe Geïntegreerd Investeringsprogramma (GIP) 2025–2029 van de Vlaamse regering bevestigt wat Vlaams Parlementslid Jasper Pillen (Open Vld) al maanden aanklaagt: de provincie Antwerpen wordt royaal bediend met tientallen projecten, terwijl West-Vlaanderen het met een beperkt en eenzijdig aanbod moet stellen. 

Goed nieuws: West-Vlaanderen houdt haar talent vast. Is de braindrain gekeerd ?

1 juli 2025
West-Vlaanderen, met haar uitstekende kennisinstellingen en breed netwerk van KMO’s en internationale bedrijven, strijdt al jaren tegen de braindrain naar andere regio’s in Vlaanderen. Uit gegevens van Statbel die Vlaams Volksvertegenwoordiger Jasper Pillen (Open VLD) opvroeg, lijkt de laatste 10 jaar echter een positieve tendens duidelijk te worden. “Het aandeel hooggeschoolden dat effectief in de provincie woont én werkt, is de voorbije tien jaar gestegen” stelt Jasper Pillen vast.

Europese liberale bijeenkomst in Helsinki

28 juni 2025
Finland: Een gelukkig land met een weerbare ruggengraat Finland staat al jaren wereldwijd bekend als het gelukkigste land ter wereld. In het World Happiness Report 2024 prijkt het land voor het zevende jaar op rij bovenaan de lijst. Dat geluk is niet zomaar toeval: het is het resultaat van een samenleving waarin vertrouwen, veiligheid, natuur, onderwijs en gelijkheid centraal staan. De Finnen genieten van een hoge levenskwaliteit, sterke sociale vangnetten en een uitzonderlijk goed functionerende publieke sector. De balans tussen werk en privé, de verbondenheid met de natuur en de openheid van de samenleving dragen allemaal bij aan een gevoel van welzijn. Maar wat Finland misschien nog bijzonderder maakt, is dat dit gelukkige land zich niet laat vangen in naïviteit. Achter de serene landschappen en de vriendelijke maatschappij schuilt een sterke, veerkrachtige natie. Finland heeft in de afgelopen jaren bewust en krachtig geïnvesteerd in zijn weerbaarheid – niet alleen militair, maar ook maatschappelijk. Op het gebied van defensie neemt Finland zijn veiligheid serieus. Als grensland met Rusland heeft het land altijd een scherp oog gehad voor geopolitieke risico’s. De recente toetreding tot de NAVO onderstreept de bereidheid om samen met bondgenoten veiligheid te waarborgen. Tegelijkertijd is er een sterk bewustzijn onder burgers over nationale paraatheid; het land onderhoudt een robuust systeem van dienstplicht en reservisten, en civiele verdediging is diepgeworteld in de samenleving. Maar Finse weerbaarheid gaat verder dan alleen defensie. Het is ook de kracht van een samenleving waarin mensen omzien naar elkaar. Het vertrouwen tussen burger en overheid is groot. Media zijn vrij en betrouwbaar, het onderwijsstelsel bevordert kritisch denken en maatschappelijke betrokkenheid, en er is voortdurend aandacht voor mentale gezondheid, inclusiviteit en solidariteit. Finland bewijst dat geluk en kracht geen tegenpolen zijn. Juist in tijden van onzekerheid en geopolitieke spanningen toont het land aan dat welzijn en weerbaarheid hand in hand kunnen gaan. Een gelukkig volk, geworteld in stabiliteit en verbondenheid, vormt de stevigste basis voor een veerkrachtige toekomst.
Meer artikels