Drones als verdedigingsmechanisme

Drones zijn overal. Ze bestaan in alle maten en gewichten en hun toepassingen zijn oneindig. Ook en uiteraard in tijden van oorlog, het is niet zelden omwille van militaire doeleinden dat technologie zich ontwikkelt.

En terwijl we in ons land het debat voeren over het al dan niet bewapenen van onze militaire drones, vergeten we al te vaak dat we niet voorbereid zijn op bedreigingen komende van vijandelijke drones, die ingezet kunnen worden door zowel statelijke als niet-statelijke tegenstrevers.

Russische drones, van Iraanse makelij, terroriseren Oekrainse steden. Het aantal fimpjes dat te zien zijn op sociale media waarbij heel eenvoudige drones granaten droppen temidden Russische soldaten zijn niet bij te houden. En in de recente oorlog tussen Armenie en Azerbeidjan maakten drones het verschil op en boven het slagveld.

Ons land en haar Defensie is niet voorbereid op deze realistische dreigingen. Ik pleit al van mijn eerste dag in het parlement voor het dringend investeren in deze verdedigingscapaciteit, voor twee redenen: uiteraard de veiligheid van onze militairen op het terrein maar eveneens omdat we dit soort capaciteiten kunnen inzetten voor het beschermen van events, bijeenkomsten of plekken als dit nodig zou blijken. Ik stelde recent enkele vragen aan Minister Dedonder en ik kreeg de onderstaande antwoorden. Belangrijk is dat een eerste reeks noodzakelijke investeringen gaan plaats vinden, al lijken nog heel wat lacunes te bestaan.

• Het STAR-plan voorziet richting 2030 in de uitbouw van een nieuwe geïntegreerde VSHORAD (Very Short Range Air Defence) / C-UAS (Counter - Unmanned Aerial Systems) capaciteit ter grootte van een batterij en dit binnen de context van het strategisch partnerschap van de Landcomponent met Frankrijk v.w.b. de gemotoriseerde capaciteit. Deze VSHORAD/C-UAS capaciteit moet de nodige bescherming bieden aan ontplooide eenheden tegen zowel de conventionele als opkomende luchtdreigingen (inclusief de dreiging die kan uitgaan van kleine drones). Vervolgens is in het STAR-plan ook de verwerving voorzien van C-UAS systemen enerzijds ter bescherming van eenheden van de SO (Special Operations) capaciteit van de Landcomponent, anderzijds voor de verdediging van vitale militaire infrastructuur op het nationale grondgebied tegen de potentiële dreiging van kleine drones. Tenslotte zal Defensie twee SAM-batterijen aanschaffen: een batterij SAM-LR (Long Range) hoofdzakelijk voor de statische verdediging van het Belgische grondgebied, de bevolking en gevoelige installaties, en een batterij SAM-SR (Short Range) die mogelijks ook expeditionair kan ingezet worden.

• Defensie heeft in een eerste tijd recent een overheidsopdracht gelanceerd voor de verwerving van systemen die kleine COTS (Commercial Off The Shelf) UAS kunnen detecteren en neutraliseren en dit ten voordele van de Landcomponent. In een tweede tijd is eind 2022 / begin 2023 de opstart van een aankoopprocedure voorzien voor de aanschaf van C-UAS systemen, enerzijds voor de luchtmachtbasissen te Kleine-Brogel, Florennes en Bevekom en anderzijds teneinde te kunnen bijdragen tot de nationale veiligheid. In een derde tijd zal vanaf 2023 binnen de Landcomponent de graduele heropbouw van een VSHORAD-capaciteit worden opgestart initieel ter grootte van een peloton en op basis van het wapensysteem MISTRAL (MISsile TRansportable Antiaérien Léger) dat tot in 2017 in gebruik was. Deze interim capaciteit zal dienen als (tijdelijke) gapfiller teneinde zo snel mogelijk terug te beschikken over een capaciteit ter bescherming/verdediging tegen klassieke luchtdreigingen.

• In tegenstelling tot de her-operationalisering van de MISTRAL-systemen, is de herintegratie van Gepard-systemen niet voorzien.

• De Belgische SAM-systemen zullen worden geïntegreerd in het Europese deel van het NATINAMDS (NATO Integrated Air and Missile Defence System), wat automatisch zal leiden tot een hoge mate van samenwerking en standaardisatie met andere Europese landen. Deze systemen zullen deel uitmaken van een bredere luchtverdedigingsketen en zullen worden aangestuurd vanuit het CRC (Control and Reporting Centre) in Beauvechain, dat belast is met het toezien op en het beveiligen en garanderen van de soevereiniteit van het nationale, en bij uitbreiding het Luxemburgse en internationale, luchtruim op elk moment, in het kader van de collectieve verdediging van de NAVO.